Euro 1960: Η γέννηση της διοργάνωσης και ο θρίαμβος των κομμουνιστών

TVXS Αφιέρωμα

Σήμερα συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες αθλητικές διοργανώσεις όλου του κόσμου. Ωστόσο η γέννηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος αποδείχθηκε πολύ δυσκολότερη από ό,τι θα περίμενε κανείς. Και όπως κάθε διοργάνωση ή θεσμός που είχε ως στόχο την ένωση των λαών, έτσι και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου ήταν μια γαλλική ιδέα.

Το εγχείρημα πρωταθλημάτων μεταξύ εθνικών ομάδων είχε ήδη ξεκινήσει σε άλλες ηπείρους, όμως στην Ευρώπη, η κατάσταση ήταν κάπως διαφορετική. Τα πράγματα άλλαξαν μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και η ιδέα για ένα πρωτάθλημα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης άρχισε να ωριμάζει μαζί με την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης.

Εμπνευστής αυτού του πρωταθλήματος ήταν οΑνρί Ντελονέ, ο πρώτος γραμματέας της νεοσυσταθείσας (1954) UEFA (Union of European Football Associations - Ένωση Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών). Στην προσπάθειά του ο Ντελονέ είχε την υποστήριξη της κορυφαίας γαλλικής αθλητικής εφημερίδας της L’Equipe, όχι όμως και των ομοσπονδιών των μεγάλων χωρών.

Ο Ντελονέ είχε παρουσιάσει από το 1927 στη FIFA, την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία, την πρότασή του για ένα τουρνουά με τη συμμετοχή όλων των ποδοσφαιρικών ενώσεων της Ευρώπης, όμως δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει την υλοποίηση της ιδέας του. Έφυγε από τη ζωή το 1955, δίνοντας την σκυτάλη στο γιο του, Πιερ Ντελονέ, ο οποίος από τη θέση του γενικού γραμματέα της UEFA, κατάφερε να δώσει σάρκα και οστά στην ιδέα του πατέρα του λίγα χρόνια αργότερα.

Το πρώτο Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου, με την ονομασία Κύπελλο Εθνών «Ανρί Ντελονέ» προς τιμή του εμπνευστή του, ξεκίνησε το 1958 και η τελική του φάση διεξήχθη στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1960. Η αυλαία για μια από τις κορυφαίες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις είχε πλέον ανοίξει, όμως στην πρεμιέρα της οι απουσίες ήταν ηχηρές. Συμμετοχή δήλωσαν μόνο 17 χώρες και σε αυτές δεν ήταν οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες  (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία), η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1954 Δυτική Γερμανία, η φιναλίστ του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1958 Σουηδία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Οι απόντες αναθεώρησαν τη στάση τους μετά τη μεγάλη επιτυχία και απήχηση που είχε στους ευρωπαίους φιλάθλους οι διοργάνωση.

Ο θρίαμβος του ανατολικού μπλοκ

Final Soviet Union  2-1  Yugoslavia (a.e.t.) 3rd place play-off Czechoslowakia  2-0  France   Semi-finals
Czechoslow.	0-3	Soviet Union	France	4-5	Yugoslavia
Quater-finals (Not part of the final tournament)
Romania -  Czechoslowakia 0-2 0-3 (0-5)  Portugal -  Yugoslavia 2-1 1-5 (3-6)  France -  Austria 5-2 4-2 (9-4)  Soviet Union -  Spain [1] - - -

Το εναρκτήριο λάκτισμα για το Κύπελλο Εθνών πραγματοποιήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1958 στο κεντρικό στάδιο της Μόσχας. Σε εκείνη την ιστορική μέρα, πάνω από 100.000 άνθρωποι παρακολούθησαν τη Σοβιετική Ένωση να επικρατεί της Ουγγαρίας με 3-1. Το πρώτο τέρμα της διοργάνωσης σημειώθηκε από τον Ρώσο Anatoli Ilyin, πέντε λεπτά μετά την έναρξη του αγώνα.

Από τη διοργάνωση, κατά την οποία κυριάρχησαν οι χώρες του κομμουνιστικού μπλοκ, δεν έλειψαν και οι πολιτικές εντάσεις. Η Ισπανία, υπό τη δικτατορία του φασίστα Φρανθίσκο Φράνκο, αρνήθηκε να παίξει με τη Σοβιετική Ένωση, η οποία πέρασε τελικά χωρίς αγώνα στους ημιτελικούς της διοργάνωσης. Η αφήγηση του φασιστικού καθεστώτος εκείνη την περίοδο δεν επέτρεπε μια ήττα από τους κομμουνιστές. Στους τέσσερις φιναλίστ ήταν ακόμη δύο χώρες του ανατολικού μπλοκ: Η Τσεχοσλοβακία και η Γιουγκοσλαβία. Η τετράδα συμπληρώθηκε με τη Γαλλία, η οποία στην πορεία της είχε αποκλείσει την Πορτογαλία, την Αυστρία, αλλά και την Ελλάδα (σημ: με συνολικό σκορ 8-2 / Στο πρώτο αγώνα στη Γαλλία 7-1 και στο δεύτερο στην Ελλάδα 1-1).