Όταν ο φασισμός ήταν αμερικάνικος

Του Joe Allen

15:46 | 09 Ιαν. 2016

  

Ο απροκάλυπτος ρατσισμός και η ξενοφοβία που χαρακτηρίζουν την προεδρική εκστρατεία του Donald Trump και στην οποία ίσως οφείλεται πολλή από την απήχησή του έχουν γίνει ανησυχητικοί. Για έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων, η ρητορική του Τrump είναι ένα σημάδι για κάτι βαθύτερο και πιο τρομακτικό: την ανάπτυξη του φασιστικού κινήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο κυβερνήτης του Ohio, John Kasich – ένας από τους πολλούς αντιπάλους του Trump για την προεδρική υποψηφιότητα – παρήγαγε ένα βίντεο κατά του Trump, το οποίο παραφράζει την προειδοποίηση του προτεστάντη θεολόγου Dietrich Bohnhoeffer για τους Ναζί.

Για πολλούς άλλους σχολιαστές επίσης, η βία που οι υποστηρικτές του Trump έχουν ασκήσει στους επικριτές του κατά τη διάρκεια των πολιτικών συγκεντρώσεων του, μαζί με την κραυγή του υποψηφίου για απαγόρευση των Μουσουλμάνων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι μια περαιτέρω επιβεβαίωση ότι ο Trump είναι ναζιστής. Στο τελευταίο προεδρικό debate των Δημοκρατικών, ο πρώην κυβερνήτης του Maryland και υποψήφιος πρόεδρος Martin O' Malley κατήγγειλε τον Trump ως «φασίστα – δημαγωγό».

Ωστόσο, σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις, ο χαρακτηρισμός του φασίστα υποβαθμίζεται σε μια αόριστη ύβρη αντί να είναι μια γέφυρα για μια πραγματική πολιτική ανάλυση των βαθύτερων πολιτικών δυνάμεων που θα μπορούσαν να αναπτύξουν ένα φασιστικό κίνημα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν δει τις ανακινήσεις της φασιστικής κινητοποίησης μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1930, όταν οι αυξανόμενες νίκες του φασισμού στην Ευρώπη ενθουσίαζαν τους υποστηρικτές του στην Αμερική, με επικεφαλής τους, τον πατέρα Charles Coughlin και το Χριστιανικό του Μέτωπο. Αυτή η ιστορία έχει κάτι να μας προσφέρει σήμερα.

Ο Πατέρας μας

Μέχρι τα τέλη του 1930 η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία είχαν μετατοπίσει την ισορροπία ισχύος ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου, ενώ ο φασίστας στρατηγός Francisco Franco κατακτούσε το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας από τις δημοκρατικές δυνάμεις. Η αυξανόμενη δύναμη του φασισμού επηρέαζε όλο και περισσότερο τους πολίτες ιδιαιτέρως στη Γερμανία. Σύμφωνα με τον ιστορικό Warren Grover:

Εκείνο το χρόνο (1938), η Γερμανία απέδειξε στον κόσμο ότι θα κινούταν με ασυδοσία στην Ευρώπη και θα παραβίαζε τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα των Εβραίων: οι οργανώσεις της εβραϊκής κοινότητας έχασαν την επίσημη θέση τους και την αναγνώριση (Μάρτιος), η καταγραφή όλης της περιουσίας των Εβραίων έγινε υποχρεωτική (Απρίλιος), πάνω από 1500 Γερμανοί Εβραίοι συνελήφθησαν και φυλακίσθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (Ιούνιος), οι Εβραίοι γιατροί δεν μπορούσαν πια να θεραπεύουν τους Χριστιανούς (Ιούνιος), οι Ναζί διέταξαν την καταστροφή της Μεγάλης Συναγωγής στο Μόναχο (Ιούλιος), όλοι οι Εβραίοι υποχρεούνταν να προσθέσουν το «Ισραήλ» στο όνομά τους κι όλες οι Εβραίες το «Σάρα» (Αύγουστος), οι Εβραίοι αποκλείστηκαν από το να ασκούν τη δικηγορία (Σεπτέμβριος), τα γερμανικά – εβραϊκά διαβατήρια μαρκάρονταν με το γράμμα Ι (J) από το Ιουδαίος (Jude) (Οκτώβριος) και με τελευταία τη Νύχτα των Κρυστάλλων (Νοέμβριος).

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το κοινό και ο τύπος σχεδόν ομόφωνα καταδίκασαν τη Νύχτα των Κρυστάλλων, με μια ψηφοφορία που αναφερόταν ότι σχεδόν το 94% των Αμερικανών αποδοκίμαζε τη μεταχείριση των Εβραίων από τη Γερμανία.

Ωστόσο, παρά την αντιδημοτικότητα του ναζισμού, μια φωνή βγήκε στον αέρα για να υπερασπιστεί αυτές τις ενέργειες – ο πατήρ Charles E. Coughlin ιερέας με έδρα το Royal Oak στο Michigan. O Coughlin ήταν μια δημοφιλής ραδιοφωνική προσωπικότητα με εκατομμύρια ακροατές, ευρέως συγκεντρωμένο στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες και ιδίως στη Νέα Υόρκη.

Σε μια πολύ αναμενόμενη ραδιοφωνική εκπομπή που έλαβε χώρα έντεκα ημέρες μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων, ο Coughlin ξεκίνησε θέτοντας τρεις ερωτήσεις: «Γιατί υπάρχει διωγμός στη Γερμανία σήμερα;», «Πώς μπορούμε να τον καταστρέψουμε;» και γιατί είναι «ο ναζισμός τόσο εχθρικός προς τους Εβραίους»;

Ο Coughlin παρουσίασε μια απλή απάντηση: ο ναζισμός ήταν ένας «αμυντικός μηχανισμός εναντίον του κομμουνισμού» κι ότι «η ανερχόμενη γενιά των Γερμανών θεωρεί τον κομμουνισμό ως ένα προϊόν όχι της Ρωσίας, αλλά μιας ομάδας Εβραίων που κυριαρχούν στις τύχες της Ρωσίας».

Στη ραδιοφωνική εκπομπή ο Coughlin υποτίμησε το ναζιστικό «πρόστιμο» των 400 εκατομμυρίων δολαρίων προς τη γερμανική εβραϊκή κοινότητα με τον ισχυρισμό ότι «στα ίδια χρόνια όχι 400 εκατομμύρια δολάρια αλλά 40 δις... της χριστιανικής περιουσίας σφετερίστηκαν οι Λενινιστές και οι Τροτσκιστές... από τους άθεους Ιουδαίους και ειδωλολάτρες» και κατηγόρησε την επενδυτική τράπεζα της Νέας Υόρκης Kuhn Loeb&Company ότι βοήθησε οικονομικά, χρηματοδοτώντας τη ρωσική επανάσταση κι άλλες κομμουνιστικές συνωμοσίες.

Η προπαγάνδα υπεράσπισης των ναζί από τον Coughlin προκάλεσε γρήγορες αντιδράσεις. Ο WMCA, ο ραδιοφωνικός σταθμός της Νέας Υόρκης που του παρείχε το μεγάλο ακροατήριο, απαίτησε να βλέπει εκ των προτέρων τα σενάρια των μελλοντικών ραδιοφωνικών εκπομπών κι ακύρωσε το πρόγραμμά του μετά από την άρνησή του. Ο Coughlin αργότερα παραδέχθηκε ότι χρησιμοποιούσε «ναζιστικές πηγές» στην εκπομπή.

Ακολουθώντας την εκπομπή, ο Βερολινέζος ανταποκριτής των New York Times ανέφερε ότι ο Coughlin είχε γίνει «ο νέος ήρωας της ναζιστικής Γερμανίας». Αλλά ο Coughlin δεν ήταν μόνο ένας ήρωας στο Βερολίνο, χιλιάδες Αμερικανοί υποστηρικτές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στα καλέσματά του για μαχητική δράση εναντίον του άθεου κομμουνισμού.

Ο Coughlin ξεκίνησε ραδιοφωνική εκπομπή από την εκκλησία του στο Michigan, «Ο Ναός του Μικρού Λουλουδιού» το 1926, όταν το ραδιόφωνο ήταν μια νέα, συγκλονιστική εμπειρία για εκατομμύρια ανθρώπους. Με τη βαθιά, βαρύτονη φωνή του και με την ελαφρά ιρλανδική προφορά την οποία χρησιμοποιούσε για να δώσει πιο θεατρικό τόνο, ο Coughlin ήταν φτιαγμένος για ένα νέο μέσο.

Το κραχ της Wall Street το 1929 και η ακόλουθη οικονομική ύφεση φτωχοποίησε μεγάλα κομμάτια του ακροατηρίου του Coughlin που ανήκαν στην εργατική και την χαμηλή μεσαία τάξη. Ως επακόλουθο της κρίσης, οι ραδιοφωνικές εκπομπές μετατράπηκαν από θρησκευτικά κηρύγματα σε πολιτικά σχόλια και ξεκίνησε με σφοδρές επιθέσεις στον κομμουνισμό. Σύμφωνα με τον ιστορικό Alan Brinkley, (ο Coughlin) συνέχισε να επιμένει στην αποστροφή του προς τον κομμουνισμό, το σοσιαλισμό, και τις «συγγενικές τους απατηλές κοινωνικές και οικονομικές θεωρίες» αλλά (οι εκπομπές του) επίσης έδιναν έμφαση και σε άλλες ανησυχίες: τον φόβο του Coughlin ότι οι ιδιοτελείς πρακτικές του «ληστρικού καπιταλισμού» θα οδηγούσε τους Αμερικανούς να δεχθούν αυτά τα ολέθρια δόγματα.

Καθώς ο Coughlin επιτίθετο στους «γκάνγκστερ τραπεζίτες» τους οποίους κατηγορούσε για τη μεγάλη οικονομική ύφεση, το ακροατήριό του αυξανόταν μαζικά. Ως το 1933, το δίκτυο των ραδιοφωνικών σταθμών που μετέδιδαν τις εκπομπές του έφτασε σε ένα δυναμικό ακροατηρίου των σαράντα εκατομμυρίων.

Το Νοέμβριο του 1934, ο Coughlin ανακοίνωσε ότι θα οργάνωνε τους υποστηρικτές του σε μια νέα πολιτική οργάνωση, την Εθνική Ένωση για την Κοινωνική Δικαιοσύνη.

Αρνείτο ότι ήταν ένα τρίτο κόμμα, παρόλο που έφερε τα χαρακτηριστικά κάθε παραδοσιακού αμερικανικού πολιτικού κόμματος, και που οργανώθηκε από κύκλους της γερουσίας. Ο Coughlin περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να δείξει τη δύναμή αυτού του νέου σχηματισμού και το έκανε τον Ιανουάριο του 1935 όταν ο Roosevelt πρότεινε οι Ηνωμένες Πολιτείες να γίνουν μέλος του Παγκόσμιου Δικαστηρίου.

Κανένας πρόεδρος από τον Woodrow Wilson – από φόβο πρόκλησης αντιδράσεων απομόνωσης – δεν είχε προτείνει οι Ηνωμένες Πολιτείες να καταστήσουν τον εαυτό τους υπόλογο σε ένα διεθνή θεσμό. Μια σημαντική συμβολική ενέργεια, που αρχικά φαινόταν ότι ο Roosevelt θα κέρδιζε την πλειοψηφία της γερουσίας που χρειαζόταν για την επικύρωση του συμφώνου της προσχώρησης.

Ο Coughlin κινητοποίησε τις δυνάμεις του μαζί με άλλους αντίθετους με το Παγκόσμιο Δικαστήριο, συμπεριλαμβανομένου και του ισχυρού συγκροτήματος εφημερίδων του πολύ αντιδραστικού William Randolph Hearst. Κατέκλυσαν την Washington με εκατοντάδες τηλεγραφήματα για πάνω από ένα κρίσιμο σαββατοκύριακο και ματαίωσε τη σύμβαση. Ο θριαμβευτής Coughlin διακήρυττε ότι σκόπευε να νικήσει μεγαλύτερους εχθρούς. «Ο επόμενος στόχος μας είναι να μαδήσουμε τους διεθνείς τραπεζίτες».

Η φράση «διεθνείς τραπεζίτες» ήταν ένας ευφημισμός για τους Εβραίους και χρησιμοποιούταν ευρέως εκείνα τα χρόνια από πολλά δημόσια πρόσωπα συμπεριλαμβανομένου του Henry Ford, μεγιστάνα των αυτοκινήτων (κι επίσης με καταγωγή από το Michigan), ο οποίος ενίσχυσε οικονομικά την εξάπλωση της αντισημιτικής προπαγάνδας μέσω της εφημερίδας του The Dearborn Independent.

O Coughlin έκανε το άλμα από τον αντισημιτισμό στον ανοιχτό φασισμό όταν ναυάγησαν οι πολιτικές του φιλοδοξίες στις εκλογές το 1936. Ο Coughlin συνάσπισε την Εθνική Ένωση της Κοινωνικής Δικαιοσύνης μαζί με τα υπολείμματα των τελευταίων συλλόγων του Huey Long «Μοίρασε τον πλούτο μας», με αρχηγό τον αντισημίτη ιεροκήρυκα Gerald L.K. Smith κι έναν γέρο συνταξιούχο ακτιβιστή, τον Francis Townsend, προκειμένου να στήσει ένα τρίτο κόμμα απέναντι στον Roosevelt.

Το Ενωτικό Κόμμα πρότεινε ως υποψήφιο πρόεδρο το γερουσιαστή της Βόρειας Dakota, William Lemke. Ο Roosevelt, ωστόσο, είχε αλλάξει δραματικά θέση προς τα αριστερά κατά τη διάρκεια της κούρσας των εκλογών του 1935. Εν όψει της αποτυχίας των πολιτικών της Νέας Συμφωνίας και της υψηλής ανόδου της εργατικής πάλης, ο πρόεδρος υπέγραψε μια νομικά ιστορική νομοθεσία συμπεριλαμβανομένων των νόμων για την κοινωνική ασφάλεια και των διεθνών εργασιακών σχέσεων, η δημοτικότητα των οποίων έκοψε κάθε άλλη εκλογική πρόκληση.

Καθώς η εκστρατεία του Lemke παρέπαιε, ο Coughlin ήταν όλο και περισσότερο αναστατωμένος και καυστικός. «Όταν ένας τυχάρπαστος δικτάτορας στις Ηνωμένες Πολιτείες πετυχαίνει να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση, τότε η ψήφος είναι άχρηστη», ισχυριζόταν σε ένα ακροατήριο είκοσι πέντε χιλιάδων υποστηρικτών στο Providence του Rhode Island. O Coughlin διακήρυττε: «θα έχω το κουράγιο να παραμείνω ακέραιος και να υποστηρίξω τη χρήση των σφαιρών» και υποσχέθηκε «περισσότερες τρύπες από σφαίρες στο Λευκό Οίκο από όσες θα μπορούσε να μετρήσει μια υπολογιστική μηχανή.»

Παίρνοντας λιγότερες από εννιακόσιες χιλιάδες ψήφους σε όλη τη χώρα, ο Lemke συντρίφθηκε από την καταστροφική ήττα ενώ ο Roosevelt εξασφάλισε μια από τις μεγαλύτερες πλειοψηφίες για την προεδρική εκλογή στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Με το πέρας των εκλογών, ο Coughlin ανακοίνωσε ότι θα αποσυρόταν από το ραδιόφωνο. Απελπισμένος, εμπιστεύθηκε σε έναν ρεπόρτερ, «Η δημοκρατία είναι καταδικασμένη. Αυτές είναι οι τελευταίες μας εκλογές... Είναι ο φασισμός ή ο κομμουνισμός. Είμαστε σε ένα σταυροδρόμι.»

«Τι δρόμο παίρνεις, πάτερ Coughlin?» ρώτησε ο δημοσιογράφος.

«Παίρνω το δρόμο του φασισμού», απάντησε ο ιερέας.

Το Χριστιανικό Μέτωπο

Σύμφωνα με την εκτίμηση του βιογράφου Donald Warren, «δε θα ήταν μέχρι το 1938 όταν ο Coughlin μπορούσε πράγματι να ανακάμψει από την ήττα». Με ένα ακροατήριο μειωμένο αλλά που ακόμα αριθμούσε εκατομμύρια, ξαναβγήκε στο ραδιόφωνο ενθαρρυμένος από τα οικογενειακά προβλήματα του Roosevelt και από τις νίκες του φασισμού στο εξωτερικό. Η βραχεία οικονομική ανάκαμψη της πρώτης περιόδου του προέδρου είχε εξαφανιστεί από τη δραματική οικονομική ύφεση.

Η «πτώση του Roosevelt» έφερε μαζική ανεργία και η πρόοδος του μαχητικού κογκρέσου των Βιομηχανικών Οργανώσεων είχε σταματήσει καθώς τα εργοστάσια και τα ναυπηγεία έκλειναν ή απέλυαν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού τους δυναμικού. Η αδέξια προσπάθεια του Roosevelt να τοποθετήσει στο Ανώτατο Δικαστήριο τους συμμάχους του, παρείχε στους Δημοκρατικούς και στους Ρεπουμπλικάνους κάλυψη για να υπονομεύσουν και να κάνουν πίσω στη Νέα Συμφωνία. Εν τω μεταξύ στην Ευρώπη, ο φασισμός αυξανόταν.

Ξεκινώντας το 1936, ο Coughlin ενίσχυσε τη ραδιοφωνική του παρουσία με την εφημερίδα Κοινωνική Δικαιοσύνη, η οποία πουλιόταν στους δρόμους των μεγαλύτερων πόλεων ιδίως στις βορειοδυτικές και βορειοανατολικές πολιτείες. Όπως σημειώνει ο Warren, «όλο το 1937 και στις αρχές του 1938, ο εβραϊκός οικονομικός έλεγχος έγινε συνηθισμένο θέμα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης... (ο Coughlin) τύπωνε τη δική του έκδοση του επίκεντρου της αντισημιτικής βιβλιογραφίας, τα περιβόητα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών.

Ο Coughlin προσπάθησε επίσης να συμμαχήσει με τον Mussolini, προσφέροντας στον Ιταλό δικτάτορα χώρο στην Κοινωνική Δικαιοσύνη για να υπερασπιστεί τις φυλετικές πολιτικές της κυβέρνησής του. (Δεν έλαβε απάντηση.) Μαζί με την έλξη τους προς τον Mussolini, ο Coughlin και η Κοινωνική Δικαιοσύνη επικεντρώθηκαν στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο και στην πολεμική αύρα του στρατηγού Francisco Franco. Περιέγραφαν τον Franco ως ήρωα που υπερασπιζόταν τον «χριστιανικό πολιτισμό» από τους λεηλάτες κομμουνιστές.

Η εφημερίδα δημοσίευε μακάβριες και ψεύτικες ιστορίες σφαγιασμένων Χριστιανών από τις δημοκρατικές δυνάμεις και κατηγορούσε τους Αμερικανούς Εβραίους που υποστήριζαν τον αντιφασιστικό αγώνα. Έξι μήνες πριν τη Νύχτα των Κρυστάλλων, έλεγε στο ραδιοφωνικό του ακροατήριο:

Εάν κάθε αναγνώστης της Κοινωνικής Δικαιοσύνης σχημάτιζε ταυτόχρονα μια διμοιρία 25 ή και παραπάνω ατόμων, αφοσιωμένων στον πόλεμο εναντίον του κομμουνισμού κι όλων των μορφών του, ένα χριστιανικό μέτωπο των 25.000.000 Αμερικανών θα ήταν ήδη σε δράση.

Ο Coughlin ισχυρίστηκε ότι εμπνεύστηκε να δώσει εντολή για ένα «Χριστιανικό Μέτωπο» από την υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος σε ένα Λαϊκό Μέτωπο κατά του φασισμού, αλλά το κάλεσμά του προκάλεσε την «πρώτη γραμμή ενός πολέμου και η χρήση της λέξης «διμοιρία» δεν άφηνε πολύ χώρο για ερμηνεία. «Μείνετε ήσυχοι», απειλούσε την αριστερή πτέρυγα των εχθρών του σε μια μετέπειτα ραδιοφωνική ομιλία του, «θα σας πολεμήσουμε με τον τρόπο του Franco, αν χρειαστεί... μείνετε ήσυχοι, θα σας πολεμήσουμε και θα νικήσουμε».

Μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων και την αντίδραση του κοινού στις απόψεις του Coughlin για το ναζισμό, ο WMCA ακύρωσε τις ραδιοφωνικές του εκπομπές. Ως απάντηση, σύμφωνα με τον Donald Flamm, ιδιοκτήτη του σταθμού του Manhattan, «μερικές χιλιάδες άνθρωποι κύκλωσαν το τετράγωνο όπου βρίσκονταν τα στούντιο, καταγγέλλοντας τον WMCA ως μη αμερικανικό, και φώναζαν συνθήματα όπως «Μην αγοράζετε από Εβραίους», «Κάτω οι Εβραίοι» κ.λπ.» Ένα υπόμνημα του αμερικανικού εβραϊκού συμβουλίου ανέφερε ότι «έγιναν παρατηρήσεις από τους διαδηλωτές... πιο σαφείς από τους θρύλους στα σημάδια»:

Στείλτε τους πρόσφυγες στη Ρωσία, εκεί όπου τους εκτιμούν!

Αυτή είναι μια χριστιανική χώρα! Πετάξτε έξω όποιον δεν είναι Χριστιανός!

Περιμένετε μέχρι να έρθει εδώ ο Hitler.

Κάτω οι Εβραίοι, οι υποκινητές του πολέμου.

Ζήτω ο Hitler!

Αποφασισμένοι να τιμωρήσουν τον WMCA, οι οπαδοί του Χριστιανικού Μετώπου διαδήλωναν έξω από το σταθμό κάθε σαββατοκύριακο. Σε μια αυτοβιογραφία, γραμμένη δύο δεκαετίες αργότερα, ο Wechsler θυμάται:

Η υστερία του Χριστιανικού Μετώπου έφτασε στο απόγειό της στα μέσα του καλοκαιριού (1939). Υπήρχε πραγματικός φόβος ότι το φασιστικό κίνημα είχε τελικά ριζώσει στη Νέα Υόρκη και ότι η αντίστιξή του αναπτυσσόταν σε άλλες περιοχές υπό το κίνητρο των εβδομαδιαίων κηρυγμάτων του Coughlin.

O δημοσιογράφος υπολόγισε ότι το Χριστιανικό Μέτωπο διοργάνωνε τριάντα συγκεντρώσεις τη βδομάδα σε όλους τους δήμους της πόλης, και προσέλκυε κόσμο τόσο ευρύ όσο δύο χιλιάδες υποστηρικτές. Οι Εβραίοι ιδιοκτήτες καταστημάτων στο Brooklyn και στο Bronx αντιμετώπιζαν συχνά διαδηλώσεις έξω από τα μαγαζιά τους από το Χριστιανικό Μέτωπο.

Ο Gene Fein, ιστορικός του Χριστιανικού Μετώπου, σημειώνει ότι μια συνηθισμένη συγκέντρωση στο δρόμο ξεκινούσε με την προκήρυξη, «για το Χριστό και τη Χώρα, ξεκινάω αυτή τη συγκέντρωση στο όνομα του Χριστιανικού Μετώπου! Αρχηγός του Χριστιανικού Μετώπου είναι ο Ιησούς Χριστός». Ο αρχηγός του Χριστιανικού Μετώπου του Queens, Daniel Kurz, διοργάνωνε τακτικά δημόσιες συγκεντρώσεις στις οποίες απευθυνόταν στον όχλο με ένα παρανοϊκό κράμα αντικομμουνισμού, αντισημιτισμού και ξενοφοβίας.

Σύμφωνα με τον Fein, o Kurz κατήγγειλε τη ρωσική επανάσταση ως συνωμοσία των Εβραίων που κατέσφαξαν «τριάντα εκατομμύρια χριστιανούς», και διακήρυττε έναν άμεσο θανάσιμο κίνδυνο από τον Trotsky στο Μεξικό, όπου, όπως έλεγε, οι Ρώσος επαναστάτης συγκροτούσε ένα μυστικό στρατό, έτοιμο να ενωθεί με τους Αμερικανούς συντρόφους και να ξεκινήσει την κομμουνιστική επανάσταση ενώ ο στρατός ήταν απασχολημένος στην Ευρώπη.

Το Χριστιανικό Μέτωπο επίσης εξέδωσε έναν «Χριστιανικό Κατάλογο» με λίστα προτεινόμενων καταστηματαρχών και μαγαζιών, και οι πωλήσεις στο δρόμο της Κοινωνικής Δικαιοσύνης από τα μέλη του Χριστιανικού Μετώπου παρείχαν μια εύκολη δικαιολογία για την παρακίνηση μαχών και την παρενόχληση οποιουδήποτε «είχε όψη Εβραίου».

Το πολύ σημαντικό ιρλανδικό αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης και ο δικαστικός κλάδος παρείχε ένα υποστηρικτικό υπόβαθρο, με ευνοϊκή μεταχείριση στους οπαδούς του Χριστιανικού Μετώπου ενώ ήταν πιο σκληροί με τους αντιφασίστες. Σε μια συγκέντρωση της Ένωσης των εργατών στη Μεταφορά, με αρχηγό των Mike Quill, ο πιο δημοφιλής αξιωματούχος της ιρλανδικής κομμουνιστικής ένωσης στη Νέα Υόρκη – έγινε επίθεση και σχεδόν διαλύθηκε από δεξιές συμμορίες.

Τον Αύγουστο του 1939, η υποκινούμενη από τη φασιστική βία στη Νέα Υόρκη υστερία, έφθασε στο αποκορύφωμά της καθώς οι Χριστιανοί Παρακινητές, ένα ακόμη πιο βίαιο παρακλάδι του Χριστιανικού Μετώπου, πήρε τους δρόμους. Ο δημοσιογράφος του Harper, Dale Kramer ανέφερε ότι η αστυνομία της Νέας Υόρκης κατέγραψε τους Παρακινητές να διοργανώνουν πενήντα συγκεντρώσεις σε μια βδομάδα μόνο εκείνο το μήνα, μαζεύοντας συνολικά ένα ακροατήριο παραπάνω από είκοσι χιλιάδες.
Χωρίς να το υπερβεί, το Χριστιανικό Μέτωπο κάλεσε στις 19 Αυγούστου σε μια «διαδήλωση του χριστιανισμού» - από το Columbus Circle μέχρι το Union Square, γνωστό ως την έδρα του εθνικού αρχηγείου του Κομμουνιστικού Κόμματος και πολλών σημαντικών ενώσεων της πόλης. «Ήμουν πεπεισμένος ότι η αποκαλούμενη παρέλαση,» ανέφερε ο John Roy Carlson, ο οποίος έγινε γνωστός με την έκθεσή του Μυστικός: τα τέσσερα χρόνια μου στον υπόκοσμο των Ναζί τις Αμερικής, «θα λειτουργούσε ως πρόσχημα για ένα ακόμη αιματηρό ξέσπασμα».

Ο Coughlin διαχώρισε τον εαυτό του από τη διαδήλωση μόνο μετά από έντονη πολιτική πίεση που ασκήθηκε από την ιεραρχία της καθολική εκκλησίας και από το γραφείου του δημάρχου της La Guardia.

Παρά την εντυπωσιακή βία στο δρόμο και τον αξιοσημείωτο βαθμό οργάνωσης του Χριστιανικού Μετώπου, οι παρατηρητές διασπάστηκαν στη σημασία του αναπτυσσόμενου κινήματος. Ο James Wechsler προειδοποίησε για τη στιγμή που «μια εικόνα παρατεταμένης τρομοκρατίας να καλύπτει την πόλη θα ήταν εσφαλμένη», και ότι «το κίνημα του Coughlin είναι ακόμη μια 'περιθωριακή' υπόθεση, οτιδήποτε προκάλεσε η μαζική συμπάθεια είναι παθητικού χαρακτήρα, πολύ στενά συνδεδεμένη με την Καθολική Εκκλησία».

Για διαφορετικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής του Συμφώνου μεταξύ Hitler και Stalin, και της αύξησης της απειλής ενός ευρωπαϊκού ευρύ πολέμου, η φασιστική απειλή άρχισε να υποχωρεί μετά το δύσκολο καλοκαίρι του 1939. Αλλά η περίοδος προσφέρει μια δυνατή εικόνα για το πώς ένα ισχυρό, οργανωμένο φασιστικό κίνημα μπορούσε να αναδυθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρόν και Παρελθόν

Υπάρχουν πολλά που μπορεί να διακρίνει κανείς από τις Ηνωμένες Πολιτείες του Coughlin στου Donald Trump σήμερα. Η χώρα είναι ουσιωδώς πιο διαφορετική από ότι ήταν εβδομήντα πέντε χρόνια πριν και η τραυματική μνήμη του Ολοκαυτώματος ακόμη στέλνει το ανοιχτό αγκάλιασμα του φασισμού στο περιθώριο της κοινωνίας.

Ωστόσο, τρεις δεκαετίες ανισότητας και λιτότητας έχουν φτωχοποιήσει μεγάλα κομμάτια της αμερικανικής εργατικής τάξης – μαζί με την εξασθένιση του πολιτικού κύρους των Ηνωμένων Πολιτειών, τις αιματηρές στρατιωτικές περιπέτειες και το διαβρωτικό έγκλημα διαφθοράς στην κυρίαρχη πολιτική – έχουν κάνει έναν αυξανόμενο αριθμό Αμερικανών πιο δεκτικό στην ξενοφοβία και το ρατσισμό που δίνουν φωνή στην ανημπόρια που νιώθουν καθώς αντιμετωπίζουν τις στερήσεις.

Ο Trump έχει αξιοποιήσει αυτό το θυμό και την αίσθηση της αδυναμίας έξοχα. Αλλά είναι ο Trump ένας φασίστας του οποίου η αληθινή πολιτική αποκαλύπτεται σταγόνα σταγόνα; Ίσως. Οι εμπρηστικοί του λόγοι έχουν σίγουρα δημιουργήσει συγκρίσεις με κακόφημους δημαγωγούς του αμερικανικού παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένου και του Coughlin. Αλλά πιο κρίσιμη από την ερώτηση ποια ιδεολογική ταμπέλα ταιριάζει περισσότερο στον Trump είναι ποια είναι η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη που υποστηρίζει.

Πολλοί φιλελεύθεροι και ειδικοί στη στρατηγική του Δημοκρατικού Κόμματος είναι πολύ ευχαριστημένοι με το φως που έχει πάρει η δημοτικότητα του Trump έχοντας ματαιώσει τις προεδρικές φιλοδοξίες των Ρεπουμπλικάνων, και η σπέκουλα των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχει επικεντρωθεί κυρίως στις προσωπικές του απόψεις.

Η Αριστερά πρέπει να αποφύγει την αδρανή πολιτική και να επικεντρωθεί στους οικονομικούς και πολιτικούς όρους που έχουν δημιουργήσει ένα αυξανόμενο εκλογικό σώμα που υποστηρίζει με ενθουσιασμό τη ρατσιστική, σεξιστική και ξενοφοβική κοσμοθεωρία του Trump, και τη δυναμική εμφάνιση ενός ισχυρού ακροδεξιού κινήματος ανεξάρτητο από τον Trump. «Έχουμε ξυπνήσει», είπε πρόσφατα ένας ακροδεξιός ακτιβιστής στο δημοσιογράφο της New Yorker, Evan Osnos.

Το παρελθόν δείχνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι προστατευμένες από το φασισμό. Πρέπει να πάρουμε την πρόσφατη ακροδεξιά άνοδο σοβαρά και να χρησιμοποιήσουμε κάθε εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας για να την καταστρέψουμε.

* Ο Joe Allen είναι συγγραφέας του People Wasn't Made to Burn: A True Story of Race, Murder, and Justice in Chicago.

Πηγή: jacobinmag.com