Η ιστορία της Φόρμουλα 1

Οι αγώνες ράλι, που είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται με γοργούς τη δεκαετία του '30, σαρώθηκαν από τη λαίλαπα του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου, όπως και κάθε αθλητική δραστηριότητα στη γηραιά ήπειρο. Η Ευρώπη ήταν τότε η κυρίαρχη δύναμη στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, όπως συμβαίνει εν πολλοίς και σήμερα.

Με γοργούς ρυθμούς μετά το τέλος του πολέμου άρχισε να συζητείται στους κόλπους της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου (FIA) η διοργάνωση ενός ενιαίου πρωταθλήματος με κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το νέο σχέδιο ονομάστηκε Formula A, όπου Φόρμουλα αναφέρεται σ' ένα σύνολο κανόνων, που πρέπει να τηρούνται από τις ομάδες, ενώ το Α (1 αργότερα) αναφέρεται στις προδιαγραφές των αυτοκινήτων που παίρνουν μέρος στο πρωτάθλημα.

Την 1η Σεπτεμβρίου 1946 έγινε ο πρώτος δοκιμαστικός αγώνας Φόρμουλα 1 (Formula 1) στο Τορίνο, υπό την επωνυμία Βαλεντίνο Γκραν Πρι, με νικητή τον ιταλό Ακίλε Βάρτσι, που οδηγούσε μια Αλφα-Ρομέο 158 Αλφέτα. Τα αυτοκίνητα που πήραν μέρος στον αγώνα δεν διέφεραν και πολύ από τα αντίστοιχα της προπολεμικής εποχής. Το αυτοκίνητο του Βάρτσι στην πραγματικότητα είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του '30.

Στις 2 Οκτωβρίου 1947 η FIA παίρνει την οριστική απόφαση να διοργανώσει ένα αγώνα Φόρμουλα 1, αρχής γενομένης από το 1950. Ο πρώτος αγώνας του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος διεξάγεται στις 13 Μαΐου 1950 στο Σίλβερστοουν, ένα εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο της RAF. Νικητής είναι ο Τζιουζέπε Φαρίνα με Αλφα Ρομέο. Τα αυτοκίνητα είναι μεταλλικά, με τον κινητήρα εμπρός και τους τροχούς ακάλυπτους και έχουν μέγιστο κυβισμό τα 4500 κ.ε. για ατμοσφαιρικούς κινητήρες και 1500 κ.ε. για τους υπερτροφοδοτούμενους. Οι περισσότεροι αγώνες διαρκούν 500 χιλιόμετρα ή 5 ώρες και επιτρέπεται η αλλαγή οδηγών.

Το 1954 θεσπίζονται νέοι κανονισμοί, οι οποίοι θα ισχύσουν μέχρι το 1960. Ο μέγιστος κυβισμός καθορίζεται στα 2500 κ.ε. για τους ατμοσφαιρικούς κινητήρες και τα 750 κ.ε. για του υπερσυμπιεζόμενους. Το 1958 καθιερώνεται η χρήση βενζίνης αντί των καυσίμων αλκοόλης και μειώνεται το μήκος των αγώνων από τα 500 χλμ. ή τρείς ώρες σε 300 χλμ. ή δύο ώρες. Τη δεκαετία του '50 κυριάρχησε ο αργεντίνος Χουάν Μανουέλ Φάνχιο, που κατέκτησε 5 πρωταθλήματα. Το 1958 καθιερώθηκε το πρωτάθλημα κατασκευαστών.

Ο πρώτος δοκιμαστικός αγώνας της F1 το 1946

Η δεκαετία του '60 ανήκει στους αγγλοσάξονες οδηγούς και στις εταιρείες Μπράμπαμ, Λότους καιΦεράρι. Αναμφισβήτητα, όμως, αυτοί που άλλαξαν την πορεία της Φόρμουλα 1 στη συγκεκριμένη δεκαετία ήταν η Λότους του Κόλιν Τσάπμαν και οι οδηγικές ικανότητες του Τζιμ Κλαρκ. Ο πρώτος παρουσιάζει το αυτοφερόμενο πλαίσιο, χαρίζοντας στον οδηγό του δύο παγκόσμια πρωταθλήματα. Τα αεροδυναμικά βοηθήματα και οι σπόνσορες συμπληρώνουν την προσφορά της Λότους στο άθλημα.

Στις 4 Ιουνίου 1967 παρουσιάζεται στο ολλανδικό Γκραν Πρι ο κινητήρας V8 Cosworth, ο οποίος για τα επόμενα 16 χρόνια θα είναι ο κυρίαρχος. Ο μέγιστος κυβισμός καθορίζεται στο 1,5 λίτρο, που θα ισχύσει ως το 1965. Ένα χρόνο αργότερα ανεβαίνει στα 3,5 λίτρα και με μικρές εναλλαγές διαρκεί μέχρι και σήμερα.

Τη δεκαετία του '70, Λότους και Φεράρι μοιράζονται τα πρωταθλήματα κατασκευαστών, ενώ οι αγγλοσάξονες εξακολουθούν να κυριαρχούν στο πρωτάθλημα οδηγών. Ο αυστριακός Νίκι Λάουντα και ο βραζιλιάνος Φιτιπάλντι σπάνε τη μονοτονία με δύο και ένα τίτλο αντίστοιχα. Η Ρενό εισάγει το 1977 τον υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα και δύο χρόνια αργότερα θα κερδίσει τον πρώτο της αγώνα στη Γαλλία. Ferrari και BMW την αντιγράφουν και οι ημέρες του ατμοσφαιρικού κινητήρα είναι μετρημένες. Η σφηνοειδής Lotus 72, με τα ψυγεία στο πλάι, κάνει την πρώτη της εμφάνιση.

Τη δεκαετία του '80 κυριαρχούν οι ΜακΛάρεν και Γουίλιαμς, ενώ στους οδηγούς γάλλοι και βραζιλιάνοι κάνουν αισθητή την παρουσία τους. ΗΜπράμπαμ-BMW είναι το πρώτο τούρμπο αυτοκίνητο που κερδίζει το παγκόσμιο πρωτάθλημα (1983).

Το 1980 ξεσπά διαμάχη για τον έλεγχο των αγώνων Φόρμουλα 1, μεταξύ της FOCA (Ένωση των Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Φόρμουλα 1) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας. Οι κατασκευαστές με επικεφαλής τον πανούργο Μπέρνι Έκλεστον θα κερδίσουν τη μάχη και την εμπορική εκμετάλλευση της Φόρμουλα 1. Τo 1981 o Ρον Ντένις αναλαμβάνει τη ΜακΛάρεν και η ομάδα παρουσιάζει το πρώτο μονοθέσιο από ανθρακονήματα, σχεδιασμένο από τον Τζον Μπάρναρντ.

Το δυστύχημα του Άιρτον Σένα στην Ίμολα

Τη δεκαετία του '90 ο θάνατος τουΆιρτον Σένα στην Ίμολα (1994) σημάδεψε για πάντα τον κόσμο της Φόρμουλα 1. Είχε προλάβει να κατακτήσει τρία παγκόσμια πρωταθλήματα και δυστυχώς κανένας δεν θα μάθει ποτέ πού μπορούσε να φτάσει. Τόσο ο θάνατος του βραζιλιάνου, άσου όσο και μια σειρά από μοιραία δυστυχήματα, ανάγκασαν τη FIA να πάρει αυστηρά μέτρα για την ασφάλεια των αγώνων.

Η Γουίλιαμς κυριάρχησε στο πρωτάθλημα κατασκευαστών, ενώ από τηνΜπενετόν ανέτειλε το άστρο του γερμανού Μίκαελ Σουμάχερ, που κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα το 1994 και το 2000 έδωσε στη Φεράρι τον πρώτο της τίτλο στο πρωτάθλημα οδηγών, έπειτα από 21 χρόνια.

Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα ανήκει στον Μίκαελ Σουμάχερ και τη Φεράρι. Ο γερμανός έσπασε το ρεκόρ του Χουάν Μανουέλ Φάνχιο (5 πρωταθλήματα), κατακτώντας 7 και βαδίζει φέτος για το 8ο. Ακόμη, κατέρριψε το ρεκόρ νικών που είχε ο Αλέν Προστ (51), έχοντας ξεπεράσει τις 90.

Από το 2010 ξεκίνησε η δυναστεία ενός άλλου Γερμανού, του Ζεμπάστιαν Φέτελ, ο οποίος κέρδισε τέσσερις συνεχόμενους τίτλους έως το 2013 και σε ηλικία μόλις 26 ετών απειλεί πολλά ρεκόρ στη Φόρμουλα 1. Τον βοήθησε σ’ αυτή του την προσπάθεια η αξιόπιστη ομάδα της Red Bull του πάμπλουτου αυστριακού ποτοποιού Ντίτριχ Μάτεσιτς, η οποία με τη σειρά της κατέκτησε ισάριθμους τίτλους στο πρωτάθλημα κατασκευαστών.

Η Φόρμουλα 1 είναι σήμερα μια ιδιαίτερα επικερδής επιχείρηση θεάματος, η οποία προσελκύει χιλιάδες θεατές στις πίστες και δισεκατομμύρια τηλεθεατές. Μα πάνω απ' όλα, παραμένει ένα πεδίο δοκιμών για την εξέλιξη και την ασφάλεια της αυτοκίνησης.

Πρωτάθλημα Οδηγών

Έτος	Οδηγός	Ομάδα
1950	Τζουζέπε Φαρίνα	Άλφα Ρομέο
1951	Χουάν Μανουέλ Φάνχιο	Άλφα Ρομέο
1952	Αλμπέρτο Ασκάρι	Φεράρι
1953	Αλμπέρτο Ασκάρι	Φεράρι
1954	Χουάν Μανουέλ Φάνχιο	Μερτσέντες - Μαζεράτι
1955	Χουάν Μανουέλ Φάνχιο	Μερτσέντες
1956	Χουάν Μανουέλ Φάνχιο	Λάντσια - Μαζεράτι
1957	Χουάν Μανουέλ Φάνχιο	Μαζεράτι
1958	Μάικ Χόθορν	Φεράρι
1959	Τζακ Μπράμπαμ	Κούπερ - Κλάιμαξ
1960	Τζακ Μπράμπαμ	Κούπερ - Κλάιμαξ
1961	Φιλ Χιλ	Φεράρι
1962	Γκράχαμ Χιλ	BRM
1963	Τζίμι Κλαρκ	Λότους - Κλάιμαξ
1964	Τζον Σέρτις	Λότους - Κλάιμαξ
1965	Τζίμι Κλαρκ	Λότους - Κλάιμαξ
1966	Τζακ Μπράμπαμ	Μπράμπαμ - Ρέπκο
1967	Ντένις Χολμ	Μπράμπαμ - Ρέπκο
1968	Γκράχαμ Χιλ	Λότους - Φορντ
1969	Τζάκι Στιούαρτ	Ματρά - Φορντ
1970	Γιόχεν Ριντ	Λότους - Φορντ
1971	Τζάκι Στιούαρτ	Τάιρελ - Φορντ
1972	Εμερσον Φιτιπάλντι	Λότους - Φορντ
1973	Τζάκι Στιούαρτ	Τάιρελ - Φορντ
1974	Εμερσον Φιτιπάλντι	Μακλάρεν - Φορντ
1975	Νίκι Λάουντα	Φεράρι
1976	Τζέιμς Χαντ	Μακλάρεν - Φορντ
1977	Νίκι Λάουντα	Φεράρι
1978	Μάριο Αντρέτι	Λότους - Φορντ
1979	Τζόντι Σέκτερ	Φεράρι
1980	Αλαν Τζόουνς	Γουΐλιαμς - Φορντ
1981	Νέλσον Πικέ	Μπράμπαμ - Φορντ
1982	Κέκε Ρόσμπεργκ	Γουΐλιαμς - Φορντ
1983	Νέλσον Πικέ	Μπράμπαμ - BMW
1984	Νίκι Λάουντα	Μακλάρεν - TAG
1985	Αλέν Προστ	Μακλάρεν - TAG
1986	Αλέν Προστ	Μακλάρεν - TAG
1987	Νέλσον Πικέ	Γουίλιαμς - Χόντα
1988	Αϊρτον Σένα	Μακλάρεν - Χόντα
1989	Αλέν Προστ	Μακλάρεν - Χόντα
1990	Αϊρτον Σένα	Μακλάρεν - Χόντα
1991	Αϊρτον Σένα	Μακλάρεν - Χόντα
1992	Νάιτζελ Μάνσελ	Γουΐλιαμς - Ρενό
1993	Αλέν Προστ	Γουΐλιαμς - Ρενό
1994	Μίκαελ Σουμάχερ	Μπένετον - Φορντ
1995	Μίκαελ Σουμάχερ	Μπένετον - Ρενό
1996	Ντέιμον Χιλ	Γουΐλιαμς - Ρενό
1997	Ζακ Βιλνέβ	Γουΐλιαμς - Ρενό
1998	Μίκα Χάκινεν	Μακλάρεν - Μερτσέντες
1999	Μίκα Χάκινεν	Μακλάρεν - Μερτσέντες
2000	Μίκαελ Σουμάχερ	Φεράρι
2001	Μίκαελ Σουμάχερ	Φεράρι
2002	Μίκαελ Σουμάχερ	Φεράρι
2003	Μίκαελ Σουμάχερ	Φεράρι
2004	Μίκαελ Σουμάχερ	Φεράρι
2005	Φερνάντο Αλόνσο	Ρενό
2006	Φερνάντο Αλόνσο	Ρενό
2007	Κίμι Ραϊκόνεν	Φεράρι
2008	Λιούις Χάμιλτον	Μακ Λάρεν - Μερτσέντες
2009	Τζένσον Μπάτον	Μπρον - Μερτσέντες
2010	Ζεμπάστιαν Φέτελ	Ρεντ Μπουλ - Ρενό
2011	Ζεμπάστιαν Φέτελ	Ρεντ Μπουλ - Ρενό
2012	Ζεμπάστιαν Φέτελ	Ρεντ Μπουλ - Ρενό
2013	Ζεμπάστιαν Φέτελ	Ρεντ Μπουλ - Ρενό
2014	Λιούις Χάμιλτον	Μερτσέντες

Πρωτάθλημα Κατασκευαστών

Έτος	Ομάδα
1958	Βάνγουολ
1959	Κούπερ
1960	Κούπερ
1961	Φεράρι
1962	BRM
1963	Λότους
1964	Φεράρι
1965	Λότους
1966	Μπράμπαμ
1967	Μπράμπαμ
1968	Λότους
1969	Ματρά
1970	Λότους
1971	Τάιρελ
1972	Λότους
1973	Λότους
1974	ΜακΛάρεν
1975	Φεράρι
1976	Φεράρι
1977	Φεράρι
1978	Λότους
1979	Φεράρι
1980	Γουίλιαμς
1981	Γουίλιαμς
1982	Φεράρι
1983	Φεράρι
1984	ΜακΛάρεν
1985	ΜακΛάρεν
1986	Γουίλιαμς
1987	Γουίλιαμς
1988	ΜακΛάρεν
1989	ΜακΛάρεν
1990	ΜακΛάρεν
1991	ΜακΛάρεν
1992	Γουίλιαμς
1993	Γουίλιαμς
1994	Γουίλιαμς
1995	Μπένετον
1996	Γουίλιαμς
1997	Γουίλιαμς
1998	ΜακΛάρεν
1999	Φεράρι
2000	Φεράρι
2001	Φεράρι
2002	Φεράρι
2003	Φεράρι
2004	Φεράρι
2005	Ρενό
2006	Ρενό
2007	Φεράρι
2008	Φεράρι
2009	Μπρον
2010	Ρεντ Μπουλ
2011	Ρεντ Μπουλ
2012	Ρεντ Μπουλ
2013	Ρεντ Μπουλ
2014	Μερτσέντες Από το ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ.