«Είμαι ασυγχώρητος για όσα έκανα στο Αμπου Γκράιμπ»

Βασανιστήρια

Ασυγχώρητο για όσα έκανε στο Αμπου Γκράιμπ, θεωρεί τον ευατό του ένας ένας βετεράνος του Αμερικανικού στρατού, ο Ερικ Φερ, ο οποίος αυτο-ψυχαναλύεται στους New York Times. Ο Φερ που υπήρξε ανακριτής στις φυλακές του Αμπού Γκράιμπ και συμμετείχε ενεργά στα βασανιστήρια των ιρακινών αιχμάλωτων, σήμερα διδάσκει τις εμπειρίες του από τον πόλεμο και δε νιώθει καθόλου περήφανος γι ααυτές.

«Το τελευταίο εξάμηνο διδάσκω δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο Lehigh. Στο παρελθόν έχω εργαστεί ως στρατιώτης, αστυνομικός, ανακριτής. Το να με αποκαλούν λοιπόν 'καθηγητή' και να δίνω εργασίες για το σπίτι, ήταν τεράστια αλλαγή. Ωστόσο, το ίδιο το θέμα του μαθήματος, 'Γράφοντας για τον Πόλεμο' δεν μου επέτρεψε να αφήσω πίσω μου τις μνήμες που με στοιχειώνουν την τελευταία δεκαετία. Φυσικά είμαι ευγνώμων στο Πανεπιστήμιο που μου έδωσε αυτή την ευκαιρία. Η διάθεση της σχολής να βάλει έναν βετεράνο σε μια αίθουσα είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η χώρα μας προκειμένου να επεξεργαστεί σε συλλογικό επίπεδο τι ακριβώς συνέβη σε αυτά τα τελευταία 13 χρόνια του πολέμου. Το να διδάσκω όμως για τον πόλεμο, μου θυμίζει καθημερινά πως δεν είμαι καθηγητής Πανεπιστημίου.

Ήμουν ανακριτής στις φυλακές του Αμπού Γκράιμπ. Βασάνιζα.

Το Αμπου Γκράιμπ διακατέχει κάθε λεπτό της καθημερινότητας μου. Στις αρχές του 2004, οι εργαζόμενοι μέσα στις φυλακές παλεύαμε να καλύψουμε τις τοιχογραφίες του Σαντάμ Χουσεΐν με μια κίτρινη μπογιά. Κατά λάθος, στηρίχθηκα πάνω σε έναν τοίχο. Εξακολουθώ να φοράω το μαύρο μπουφάν που φορούσα με τον αχνό λεκέ από την κίτρινη μπογιά πάνω του. Ακόμη μυρίζω την μπογιά. Ακόμη ακούω τους ήχους και βλέπω τους ανθρώπους εκείνους που αποκαλούσαμε κρατούμενους.

Τον περασμένο μήνα, οι μαθητές μου διάβασαν το βιβλίο 'The Things They Carried' του Tim O’Brien. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, τους μίλησα για όλα εκείνα τα πράγματα που οι αμερικανοί στρατιώτες κουβάλησαν μαζί τους στο Ιράκ. Τους έφερα να δουν ένα κουτί με πούρα που μέσα του είχε αναμνηστικά που είχα αγοράσει από ιρακινούς πωλητές στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Τους έφερα να δουν και το μαύρο μπουφάν με την κίτρινη μπογιά.

Όταν μια μέρα ζήτησα από τους φοιτητές μου να θυμηθούν πως ένιωσαν όταν το 2004 αποκαλύφθηκαν οι φωτογραφίες που έδειχναν τα βασανιστήρια των κρατουμένων στις φυλακές του Αμπού Γκράιμπ, με κοίταξαν με το βλέμμα της ντροπής κάποιου που έπρεπε να ξέρει κάτι και ντρέπεται να παραδεχτεί πως το αγνοεί. Οι περισσότεροι απέφευγαν να με κοιτάξουν στα μάτια, άλλοι έγνεφαν αδιάφορα και κάποιοι άλλοι απλά ήταν ειλικρινείς και χασμουρήθηκαν.

Ήταν η πρώτη μου συνάντηση με μια γενιά που δεν θεωρεί την αποκάλυψη των φωτογραφιών του Αμπού Γκράιμπ ως ένα σημαντικό ορόσημο στη ζωή τους. Δεν τους κατηγορώ. Τότε πήγαιναν ακόμη δημοτικό. Είναι κάτι που συζητούσαν οι γονείς τους. Ήταν η απάντηση σε ένα τεστ.

Κοιτάζοντας τα κενά πρόσωπα τους, συνειδητοποίησα ότι μπορούσα πια να νιώσω ένα δυνατό αίσθημα ανακούφισης. Το Αμπού Γκράιμπ θα ξεθωριάσει στη μνήμη. Μόνο όμως αν το αφήσω εγώ να ξεθωριάσει.

Έχω δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε εφημερίδες περιγράφοντας πως κακοποιούσαμε τους Ιρακινούς κρατούμενους. Έδωσα συνεντεύξεις σε ραδιόφωνο και τηλεόραση. Μίλησα στη Διεθνή Αμνηστία. Ομολόγησα τα πάντα σε έναν δικηγόρο από το υπουργείο Δικαιοσύνης και σε δύο αξιωματούχους της εξεταστικής επιτροπής του Αμερικανικού Στρατού. Είπα όλα όσα είχα να πω. Δεν είναι δύσκολο να υποκριθώ πως το καλύτερο ήταν να τα αφήσω όλα αυτά πίσω μου.

Εκείνη την ημέρα στεκόμουν στην τάξη, με τον πειρασμό να αφήσω την απάθεια να απαλύνει τις οδυνηρές αλήθειες της ιστορίας. Δεν χρειαζόταν να είμαι πια ο πρώην ανακριτής του Άμπου Γκράιμπ. Είμαι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο. Θα μπορούσα να αρκεστώ να λέω έξυπνα πράγματα και να βαθμολογώ γραπτά. Ο γιος μου μπορεί να παίρνει το σχολικό λεωφορείο και να λέει στους συμμαθητές του τι δουλειά κάνει ο πατέρας του. Θα μπορούσα να είμαι περήφανος για τον εαυτό μου.

Δεν είμαι όμως. Γιατί ήμουν ανακριτής στο Άμπου Γκράιμπ. Και βασάνιζα.

Τελικά ενθάρρυνα τους φοιτητές να βρουν τις φωτογραφίες του Αμπού Γκράιμπ και να καταγράψουν τις αντιδράσεις τους σε εκθέσεις ιδεών. Μιλήσαμε πολύ για τα βασανιστήρια που γίνονταν και τους έδειξα και κάποια από τα δικά μου γραπτά. Με αποκαλούν ακόμα 'καθηγητή', αλλά υποψιάζομαι πως δεν με θεωρούν πια.

Η Γερουσία έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα την έκθεση για τα βασανιστήρια της CIA κατά τις ανακρίσεις υπόπτων για τρομοκρατία. Πολλοί ήταν αυτοί που ξαφνιάστηκαν από όσα περιλαμβάνει: πολυάριθμες αναφορές για εικονικούς πνιγμούς, εβδομαδιαία στέρηση ύπνου, το φριχτό και εξευτελιστικό βασανιστήριο της «εγχύσης υγρού στον πρωκτό». Δεν εξεπλάγην καθόλου. Σας διαβεβαιώνω πως έγιναν κι άλλα. Πολλά παραμένουν ακόμα απόρρητα.

Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν έχουν διαβάσει την έκθεση. Οι περισσότεροι δεν θα την διαβάσουν ποτέ. Παραμένει όμως μια μόνιμη υπενθύμιση της χώρας που είμασταν.

Στο μέλλον σε κάποια τάξη, κάποιος καθηγητής θα ζητήσει από τους φοιτητές να διαβάσουν για όλα όσα αυτή η χώρα έκανε στις αρχές του 21ου αιώνα. Θα τους δώσει αποσπάσματα από την έκθεση της Γερουσίας για τα βασανιστήρια. Θα υπάρξουν κενά βλέμματα και απαθή χασμουρητά. Θα υπάρξουν γραπτές εργασίες. Και τελικά οι φοιτητές θα μάθουν ότι η χώρα τους δεν έχει κάνει πάντα πράγματα για τα οποία μπορεί να είναι περήφανοι».

Απο τοtvxs.